മുഖത്തല മുരാരി ക്ഷേത്രം: ഏക വിഗ്രഹപ്രതിഷ്ഠയുള്ള കേരളത്തിലെ അപൂർവ്വ ക്ഷേത്രം

കേരളത്തിലെ അപൂർവ്വമായ ഒരു ക്ഷേത്രത്തെക്കുറിച്ചാണ് ഇവിടെ പറയുന്നത് – കൊല്ലം ജില്ലയിലെ തൃക്കോവിൽവട്ടത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന മുഖത്തല മുരാരി ക്ഷേത്രം. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പ്രത്യേകത എന്തെന്നാൽ, ഇവിടെ ഒരൊറ്റ വിഗ്രഹം മാത്രമേ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിട്ടുള്ളൂ എന്നതാണ്. മഹാവിഷ്ണുവാണ് ഇവിടുത്തെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ.

സാധാരണയായി കേരളത്തിലെ പല ക്ഷേത്രങ്ങൾക്കും നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ പഴക്കം അവകാശപ്പെടാറുണ്ടെങ്കിലും, അത് നേരിട്ട് കാണാൻ സാധിക്കുന്ന ഒരിടമാണ് മുഖത്തല മുരാരി ക്ഷേത്രം. പഴയ കോട്ടമതിലിനെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്ന തരത്തിലുള്ള വലിയ ചുറ്റുമതിൽ വെട്ടുകല്ലിൽ തീർത്തതാണ്. കൂടാതെ, ഇത്രയും വലിയ വട്ടത്തിലുള്ള ശ്രീകോവിൽ കേരളത്തിലെ മറ്റ് ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ കാണാൻ സാധ്യത കുറവാണ്.

ദശാവതാരം കൊത്തിയിട്ടുള്ള വലിയ പിത്തള വാതിലിലൂടെ അകത്തേക്ക് പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ സ്വർണ്ണ കൊടിമരവും, പിത്തള പൊതിഞ്ഞ വലിയ ബലിക്കല്ലും കാണാം. ഇവയെല്ലാം മാറ്റിനിർത്തിയാൽ, നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ കഥ പറയുന്ന നിർമ്മിതികളാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദർശിക്കാൻ സാധിക്കുന്നത്.

മറ്റ് ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ മണ്ഡപത്തിന് മുന്നിൽ ശ്രീകോവിലിലെ സോപാനപ്പടിക്കടുത്ത് നിന്നാൽ മാത്രമേ ഭഗവാനെ ദർശിക്കാൻ സാധിക്കൂ. ബലിക്കല്ലിന്റെ മുകൾഭാഗത്തിന് സമാന്തരമായി വിഗ്രഹം പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നതിനാലാണ് പുറത്തുനിന്നും അകത്ത് പ്രവേശിച്ചാലും വിഗ്രഹം വ്യക്തമായി കാണാൻ സാധിക്കാത്തത്.

ഉപദേവതകൾ:

ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ചതുർബാഹുവായ വിഷ്ണു ഭഗവാനല്ലാതെ മറ്റ് ഉപദേവതകൾ ആരുമില്ല. എന്നാൽ, നാഗ പ്രതിഷ്ഠ ക്ഷേത്ര മതിലുകൾക്ക് പുറത്തായി കാണപ്പെടുന്നു. മുഖത്തല മുരാരിയുടെ അസാമാന്യമായ ശക്തിയാണ് മറ്റ് ഉപദേവത പ്രതിഷ്ഠകൾ ഇല്ലാത്തതിന് കാരണം എന്നാണ് വിശ്വാസം.

പ്രധാന വഴിപാടുകൾ:

ഇവിടുത്തെ പ്രധാന വഴിപാട് പാൽപായസമാണ്. കൂടാതെ, തൃക്കൈവെണ്ണ, ത്രിമധുരം, കദളിപ്പഴം എന്നിവയും ഭക്തർക്ക് ഏറെ പ്രിയപ്പെട്ട വഴിപാടുകളാണ്.

ഐതിഹ്യം:

ഏകദേശം രണ്ടായിരത്തിലധികം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ്, ഇന്നത്തെ മുഖത്തല, കണ്ണനല്ലൂർ, മുട്ടക്കാവ്, ഉമയനല്ലൂർ തുടങ്ങിയ പ്രദേശങ്ങൾ அடர்ந்த വനങ്ങളായിരുന്നു. ജനവാസം വളരെ കുറഞ്ഞ ഈ പ്രദേശത്ത് കുറച്ച് കുടുംബങ്ങൾ ഒരുമിച്ച് താമസിച്ചിരുന്നു. കൃഷി ചെയ്തും കന്നുകാലികളെ വളർത്തിയും വനവിഭവങ്ങൾ ശേഖരിച്ചുമാണ് അവർ ജീവിച്ചിരുന്നത്.

അക്കാലത്ത്, മുരൻ എന്ന ഭീകരനായ ഒരു അസുരൻ ഈ പ്രദേശത്ത് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. ഒറ്റയ്ക്ക് സഞ്ചരിക്കുന്ന മനുഷ്യരെയും കന്നുകാലികളെയും അവൻ ഉപദ്രവിക്കാൻ തുടങ്ങിയതോടെ ഭയന്ന ജനങ്ങൾ മഹാവിഷ്ണുവിനെ വിളിച്ചു പ്രാർത്ഥിച്ചു. മുരന്റെ ഭീകരതയിൽ നിന്ന് തങ്ങളെ രക്ഷിക്കണമെന്ന് അവർ മനസ്സുരുകി യാചിച്ചു.

ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം ഒരു സന്ധ്യാനേരത്ത്, ക്ഷേത്രത്തിന് വടക്കുള്ള വടക്കിടത്ത് ഇല്ലത്തേക്ക് തേജോമയനായ ഒരു ബ്രാഹ്മണ ബാലൻ കടന്നുചെന്നു. ആ സമയം വീട്ടിൽ വീട്ടമ്മയായ ബ്രാഹ്മണമാതാവ് മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. അപരിചിതനായ ബാലനെ കണ്ടപ്പോൾ, മുരൻ വേഷം മാറി വന്നതാണോ എന്ന് ശങ്കിച്ച് അവർ അവനെ സൂക്ഷിച്ചുനോക്കി. അവരുടെ നോട്ടത്തിന്റെ അർത്ഥം മനസ്സിലാക്കിയ ബാലൻ ശാന്തനായി പറഞ്ഞു: “അമ്മേ, ഭയപ്പെടേണ്ട. ഞാൻ ദൂരെ നിന്ന് വരികയാണ്. ഇനിയും കുറേ ദൂരം പോകാനുണ്ട്. പക്ഷേ ഇവിടെ എത്തിയപ്പോൾ നേരം ഇരുട്ടിത്തുടങ്ങി. അതുകൊണ്ട് ഈ രാത്രി ഇവിടെ തങ്ങാൻ അനുവദിക്കണം. നാളെ രാവിലെ തന്നെ ഞാൻ പൊയ്ക്കൊള്ളാം.”

ബാലന്റെ സംസാരത്തിൽ നിന്ന് അവൻ മുരനല്ല എന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ ബ്രാഹ്മണമാതാവ് അവന് ഭക്ഷണവും താമസ സൗകര്യവും നൽകി. എന്നാൽ, അവർ എത്ര നിർബന്ധിച്ചിട്ടും, മുരന്റെ ക്രൂരതയെക്കുറിച്ച് വിശദീകരിച്ചിട്ടും ബാലൻ അകത്ത് വന്ന് കിടക്കാൻ തയ്യാറായില്ല. കൊച്ചുമകന്റെ പ്രായം മാത്രമുള്ള ബാലനെ വരാന്തയിൽ തനിച്ചു കിടത്തുന്നതിൽ അവർക്ക് ഒട്ടും തൃപ്തി തോന്നിയില്ല. മുരൻ വന്ന് അവനെ ഉപദ്രവിക്കുമോ എന്ന ഭയത്താൽ അവർ ഉറങ്ങാതെ പ്രാർത്ഥിച്ചു കിടന്നു.

കുറച്ചു സമയം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ, ഭൂമി കുലുങ്ങുന്ന തരത്തിലുള്ള അലർച്ചയും ഇടിമുഴക്കം പോലുള്ള ശബ്ദവും കേട്ട് ജനങ്ങൾ ഞെട്ടിയുണർന്നു. പക്ഷികളുടെയും മൃഗങ്ങളുടെയും ഭീകരമായ ശബ്ദങ്ങളും മരങ്ങൾ ഒടിഞ്ഞുവീഴുന്ന ശബ്ദവും കേട്ട് ഭയന്നവർ പുറത്തിറങ്ങിയില്ല. ലോകം അവസാനിക്കാൻ പോകുകയാണെന്നും അടുത്ത പ്രഭാതം കാണാൻ തങ്ങളാരും ഉണ്ടാകില്ലെന്നും ഉറപ്പിച്ച് അവർക്ക് അറിയാവുന്ന ദൈവങ്ങളെ വിളിച്ചു പ്രാർത്ഥിക്കാൻ തുടങ്ങി. ക്രമേണ ആ ഭീകര ശബ്ദങ്ങൾ കുറഞ്ഞു വന്നു.

പിറ്റേന്ന് എന്താണ് സംഭവിച്ചതെന്ന് അറിയാൻ അന്വേഷിച്ചിറങ്ങിയവർ കണ്ട കാഴ്ച അവരെ ഭയത്തോടും അത്ഭുതത്തോടും സന്തോഷത്തോടും കൂടി സ്തബ്ധരാക്കി. തലേദിവസം വരെ തങ്ങളുടെ പേടിസ്വപ്നമായിരുന്ന മുരൻ എന്ന അസുരന്റെ ഭീമാകാരമായ ശരീരം ഛിന്നഭിന്നമായി ചിതറിക്കിടക്കുന്നു. ആദ്യത്തെ അമ്പരപ്പ് മാറിയപ്പോൾ, ആരായിരിക്കും മുരനെ കൊന്നത് എന്ന ചിന്തയായി ജനങ്ങൾക്ക്. അപ്പോഴാണ് വടക്കിടത്ത് ഇല്ലത്തെ ബ്രാഹ്മണമാതാവ് തലേദിവസം സന്ധ്യയ്ക്ക് ഒരു ബാലൻ തന്റെ വീട്ടിൽ വന്നതും, എത്ര നിർബന്ധിച്ചിട്ടും അകത്ത് കിടക്കാതെ വരാന്തയിൽ തന്നെ കിടന്ന കാര്യവും പറഞ്ഞത്. അതോടെ എല്ലാവർക്കും കാര്യം വ്യക്തമായി. ആ ബാലൻ മറ്റാരുമായിരുന്നില്ല, തങ്ങളുടെ പ്രാർത്ഥന കേട്ട് മുരാസുരനിൽ നിന്ന് രക്ഷിക്കാൻ മഹാവിഷ്ണു ബാലകന്റെ രൂപത്തിൽ എത്തിയതായിരുന്നു. അങ്ങനെ, നാടിന്റെ രക്ഷകനായി വന്ന് മുരനെ വധിച്ച ഹരിയെ ഒരു ശ്രീകോവിൽ പണിത് കുടിയിരുത്തി ആരാധിക്കാൻ അവർ തീരുമാനിക്കുകയും, അതനുസരിച്ച് ക്ഷേത്രം പണിത് ചതുർബാഹുവായ മഹാവിഷ്ണുവിനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചു എന്നുമാണ് വിശ്വാസം.

അങ്ങനെ, മുരനെ ഹരിച്ച ഹരി ‘മുരഹരി’യായി. മുരന്റെ മുഖവും തലയും വീണ സ്ഥലം ‘മുഖത്തല’യെന്നും, കണ്ണ് വീണ സ്ഥലം ‘കണ്ണനല്ലൂ’രെന്നും, മുട്ട് വീണ സ്ഥലം ‘മുട്ടക്കാ’വെന്നും, കൺപോള വീണ സ്ഥലം ‘ഉമയനല്ലൂ’രെന്നും, ചോര വീണ സ്ഥലം ‘ചോരക്കോണം’ (ചേരിക്കോണം) എന്നും അറിയപ്പെടുന്നു.

വൈഷ്ണവ തേജസ്സിൽ വന്ന് തങ്ങളെ രക്ഷിച്ചത് ശ്രീകൃഷ്ണ ഭഗവാനാണെന്ന വിശ്വാസമുള്ളതിനാൽ മുരഹരിയെ (മുരാരിയെ) ശ്രീകൃഷ്ണനായിട്ടാണ് ഇവിടെ ആരാധിച്ചു പോരുന്നത്. ഏകദേശം 5000 വർഷത്തിലധികം പഴക്കം ഈ ക്ഷേത്രത്തിനുണ്ട് എന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. എങ്കിലും, ഇന്നത്തെ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഘടനയ്ക്ക് ഏകദേശം 2000 വർഷത്തെ പഴക്കമുണ്ടെന്ന് കരുതുന്നു. ടിപ്പു സുൽത്താന്റെ പടയോട്ടക്കാലത്ത് ഈ ക്ഷേത്രം ആക്രമിക്കപ്പെടുകയും വിഗ്രഹം നശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. പിന്നീട്, ദേശിംഗനാട്ടു രാജാവിന്റെ സാമന്തനായിരുന്ന കട്ടവിള രാജാവ് ഈ വിവരം കൊട്ടാരത്തിൽ അറിയിച്ചതിനെ തുടർന്ന്, രാജാ കേശവദാസ് ക്ഷേത്രം പുനർനിർമ്മിക്കാൻ ഏർപ്പാടുകൾ ചെയ്തു. അക്കാലത്ത്, ക്ഷേത്രത്തിന് തെക്കുള്ള താഴ്ചയിൽ വിഗ്രഹം കിടക്കുന്നുണ്ടെന്നും അത് എടുത്ത് പ്രതിഷ്ഠിക്കണമെന്നും രാജാവിന് സ്വപ്നമുണ്ടായി. അതനുസരിച്ച് താമരക്കുഴിയിൽ നിന്ന് കണ്ടെടുത്ത ചതുർബാഹു വിഷ്ണു വിഗ്രഹമാണ് ആദ്യം പ്രതിഷ്ഠിച്ചത്. ആ വിഗ്രഹത്തിന് കാലിൽ അല്പം തകരാറുണ്ടായിരുന്നതിനാൽ 1966 ജൂലൈയിൽ പുനഃപ്രതിഷ്ഠ നടത്തി.

പുരാതനമായ കേരളീയ വാസ്തുവിദ്യയിലാണ് ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. കരിങ്കല്ലിലും കല്ലിലും കടഞ്ഞെടുത്തിട്ടുള്ള മനോഹരമായ ശിൽപ്പങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തെ ആകർഷകമാക്കുന്നു. ഇവിടുത്തെ കൊടിമരത്തിന്റെ വിളക്കുതറയിൽ ദശാവതാരങ്ങളെ കൊത്തിവെച്ചിട്ടുണ്ട്.

പൂജാസമയങ്ങൾ:

• രാവിലെ:
  • 04:30 – പള്ളിയുണർത്താൽ
  • 05:00 – നടതുറക്കൽ, നിർമ്മാല്യം
  • 05:10 – അഭിഷേകം, അലങ്കാരം, മലർ നിവേദ്യം
  • 05:30 – ഗണപതിഹോമം
  • 06:30 – ഉഷഃപൂജ
  • 06:50 – എതിരേറ്റു പൂജ
  • 07:10 – ശീവേലി
  • 07:30 – കലശപൂജ
  • 08:30 – പന്തീരടി പൂജ
  • 10:00 – പഞ്ചഗവ്യ അഭിഷേകം, നവകാഭിഷേകം
  • 10:50 – ഉച്ചപൂജ
  • 11:15 – ഉച്ച ശീവേലി
  • 11:30 – നടയടക്കൽ
• വൈകുന്നേരം:
  • 05:00 – നട തുറക്കൽ
  • 06:30 – ദീപാരാധന
  • 06:45 – ഭഗവതിസേവ
  • 07:30 – അത്താഴപൂജ
  • 07:45 – അത്താഴശീവേലി
  • 08:00 – നടയടക്കൽ

ഉത്സവം:

മേടമാസത്തിലെ അത്തം നാളിൽ കൊടിയേറി തിരുവോണത്തിന് ആറാട്ടോടുകൂടി സമാപിക്കുന്ന പത്ത് ദിവസത്തെ ഉത്സവം ഈ ദേശത്തിന്റെ പ്രധാന ആഘോഷമാണ്. കൊടിയേറ്റിന് തലേദിവസം ആനന്ദവല്ലീശ്വരത്തുനിന്ന് ആഘോഷപൂർവ്വം തിരുവാഭരണം എഴുന്നള്ളിച്ച് കൊണ്ടുവരുന്നത് അതിമനോഹരമായ കാഴ്ചയാണ്. നൂറുകണക്കിന് ബാലികമാരുടെ താലപ്പൊലിയും, ആനകളും, നിശ്ചല ദൃശ്യങ്ങളും, വിവിധ വാദ്യമേളങ്ങളും അകമ്പടിയായി ഉണ്ടാകും. വൈകുന്നേരം 4 മണിക്ക് ആരംഭിക്കുന്ന ഈ തിരുവാഭരണ ഘോഷയാത്ര ഏകദേശം 10 കിലോമീറ്റർ കാൽനടയായി സഞ്ചരിച്ച് ക്ഷേത്രത്തിലെത്തുമ്പോൾ നേരം പുലർന്നിരിക്കും. ശബരി മല ധർമ്മശാസ്താവിന്റെ തിരുവാഭരണ ഘോഷയാത്ര കഴിഞ്ഞാൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ ദൈർഘ്യമുള്ള തിരുവാഭരണ ഘോഷയാത്ര മുഖത്തലയിലേതാണ്.

ഉത്സവത്തിന്റെ തുടക്കത്തിന് തലേ വൈകുന്നേരം അത്താഴ ശീവേലിക്ക് ശേഷം നടത്തുന്ന ‘നായവെയ്പ്’ എന്ന ആചാരം ഇവിടെ മാത്രം കാണുന്ന ഒരു പ്രത്യേകതയാണ്. മണ്ണുകൊണ്ട് ഉണ്ടാക്കിയ നായയുടെ രൂപം കന്നിമൂലയിൽ വെക്കുന്ന ചടങ്ങാണിത്. മോഹിനി രൂപം പൂണ്ട മഹാവിഷ്ണുവിൽ പരമശിവന് ജനിച്ച മകനാണ് ധർമ്മശാസ്താവ്. മുഖത്തലയിൽ മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അടുത്തായി ഓലയിൽ കാവിൽ ഈ മകനും കുടികൊള്ളുന്നു. കൊടിയേറുന്നതിന് മുൻപായി, മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ പ്രതിനിധിയായി ആനപ്പുറത്ത് എഴുന്നള്ളി ഓലയിൽ കാവിൽ ചെന്ന് മകനെ ഉത്സവം അറിയിക്കുന്ന ഒരു ചടങ്ങുണ്ട്. അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ളതാണ് ഈ നായവെയ്പ്പ് എന്നാണ് ഐതിഹ്യം.

ഇവിടെ 60 മുതൽ 70 ദിവസങ്ങൾ വരെ കളഭാഭിഷേകം നടത്തപ്പെടുന്നു എന്നത് മറ്റൊരു പ്രത്യേകതയാണ്. രാജഭരണകാലത്ത് ആയില്യം തിരുനാൾ മഹാരാജാവ് ഇവിടെ ദർശനത്തിന് എത്തിയെന്നും, അക്കാലത്ത് ഉഷ്ണത്തിന്റെ ബുദ്ധിമുട്ട് കാരണം ഉറക്കം വരാതിരുന്നപ്പോൾ ശിവരാത്രി മുതൽ 12 ദിവസത്തെ കളഭാഭിഷേകം നേർന്നപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അസ്വസ്ഥതകൾ മാറിയെന്നുമാണ് പറയപ്പെടുന്നത്. അതിനുശേഷം എല്ലാ വർഷവും 12 ദിവസത്തെ കളഭാഭിഷേകം നടത്തിയാണ് മഹാരാജാവ് പോയത്. എന്നാൽ ഇന്ന് ഇവിടെ വർഷത്തിൽ 100 മുതൽ 200 ദിവസങ്ങളിൽ വരെ കളഭാഭിഷേകം നടത്തുന്നു. മധ്യതിരുവിതാംകൂറിലെ ഉത്സവങ്ങൾക്ക് പരിസമാപ്തി കുറിക്കുന്നത് മുഖത്തല ക്ഷേത്രത്തിലെ കൊടിയിറങ്ങുന്നതോടെയാണ് എന്നതും ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേകതയാണ്.

ക്ഷേത്രട്രസ്റ്റ്:

തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ കീഴിലുള്ള ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ബോർഡിനെ സഹായിക്കാനായി 13 അംഗങ്ങളുള്ള ക്ഷേത്ര ഉപദേശക സമിതിയും പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് എങ്ങനെ എത്താം:

കൊല്ലം നഗരത്തിൽ നിന്ന് ഏകദേശം 10 കിലോമീറ്റർ വടക്കുകിഴക്കായി ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. കൊല്ലം – കുളത്തൂപ്പുഴ റൂട്ടിൽ തൃക്കോവിൽവട്ടം ഗ്രാമത്തിലാണ് ക്ഷേത്രം. അടുത്തുള്ള റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ 8 കിലോമീറ്റർ അകലെയുള്ള കൊല്ലം റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനാണ്.

ക്ഷേത്രത്തിലെ ഫോൺ നമ്പറുകൾ:

• ഓഫീസ്: 94003 00447
• പ്രസിഡണ്ട്: 94461 59827
• സെക്രട്ടറി: 94473 23322

മുഖത്തല ശ്രീകൃഷ്ണസ്വാമിക്ഷേത്രം എന്നും ഈ ക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നു. ഏക വിഗ്രഹ പ്രതിഷ്ഠയുള്ള ഈ അപൂർവ്വ ക്ഷേത്രം അതിന്റെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യവും വാസ്തുവിദ്യയുടെ മനോഹാരിതയും കൊണ്ട് ശ്രദ്ധേയമാണ്. മുരാസുരനെ വധിച്ച മഹാവിഷ്ണുവിനെ ആരാധിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം, ഐതിഹ്യങ്ങളാലും ആചാരങ്ങളാലും സമ്പന്നമാണ്.